Annedien Hoen en Martijn Aslander hebben daar zo hun eigen ideeën over. En ik schreef er zelf ook al eens over. Annedien vraagt zich af of ze een denkfout maakt of juist niet als ze schrijft:

“Tijd is kostbaarder dan geld. Geld kan je opnieuw genereren. Tijd niet. Mijn sociaal kapitaal (netwerk) zie ik als het hoogconcentraat van mijn geïnvesteerde tijd en daar ben ik zuinig op. Idem voor het vertrouwen van mensen.”

Eigenlijk is bloggen of liever bezig zijn met nieuwe media ook zoiets. Je stopt er je ziel en zaligheid in en veel tijd. Waarom? Je hebt wat door te geven. Tenminste zo voel ik het. Ik voel me een communicator. Maar dan niet op de manier zoals te doen gebruikelijk is. Dus met middelen die we al lang kennen: via papier of een gesprek. Nee, ik probeer middelen toe te voegen in ‘het gesprek’, te integreren. En of dat wat waard is, zoals het sociale kapitaal van Annedien? Wie zal het zeggen? En daar zit hem denk ik de crux.
Wie zal het zeggen! Ik denk dus dat je zelf niet moet zeggen of je netwerk, je bloggen e.d. iets waard is. Dat bepalen nl. anderen wel. Volgens mij is het niet zo dat als je per definitie maar een netwerk opbouwt van mensen die jij interessant vindt of schrijft over onderwerpen die jij prachtig vind, dat dat dan iets waard is. Jazeker als de anderen in dat netwerk of de lezers van je berichten dat ook vinden. Dan is het iets waard. Hoeveel? Ook dat bepaalt de ander zelf. Als je dus zoals Annedien en Martijn zegt dat de ander voor je zou moeten betalen omdat je van waarde bent voor het gezelschap waarin je je op dat moment verkeerd, ga je op de stoel van die ander zitten. Je bent dan weer de verkoper. De verkoper van je zelf. Ik voel meer voor een benadering om mensen zelf uit te laten maken of en wat je waarde dan is (overigens schrijft Martijn ook over het fenomeen van donaties). Ook hier dus weer het omkeringseffect, de upstreambenadering.
Hoe dat dan moet? Hoe een businessmodel er dan uit ziet? Ik weet het nog niet. In de posting die van Martijn die ik hiervoor aanhaalde geeft hij wel een soort model. Maar we hebben volgens mij nog geen woorden voor dergelijke discussies. We zijn gewend te denken vanuit transacties, economische principes, waardenketens etc. Maar ik denk dat het allemaal niet zo lineair is. Daarom stoeien mensen zoals Martijn en Annedien natuurlijk ook met het fenomeen waarde. Door zelf eenzijdig te zeggen dat datgene wat jij doet van waarde is, maar je denk ik weer een bekende denkfout. Je start bij jezelf en gaat ervan uit dat de ander ‘meedoet’ aan de transactie tussen jou en hem. Dat is weer lineair. Volgens mij zal het ‘systeem’ (oeps verkeerd woord) veel complexer worden. Het systeem van geven (altruisme zoals Annedien dat noemt) en nemen zal veranderen in ‘geven en krijgen’. En dat laatste (‘krijgen’) is iets anders dan ‘nemen’. Krijgen plaatst je dus in een afhankelijkere positie waarbij je dus zelf niet bepaalt wat de waarde is van hetgeen jij doet. Als de ander het allemaal prima vindt, krijg je vanzelf wat je toe komt. Volgens mij is dat ook wat Martijn hier betoogd. Maar lees ook de reactie daaronder maar eens. Hoe gaan we om met zekerheden en vrijheid? Hoe betalen we onze huur/hypotheek/pindakaas? Die krijg je niet als je zelf wat geeft. Nee die moet je kopen. En kopen is weer nemen in plaats van krijgen.
Hardop filosoferend ben ik er nog niet uit. Maar ik vind de discussie des te boeiender, omdat ik denk dat het economische/financiële systeem met bijbehorende paradigma’s aan het schuiven zijn. Maar hoe ik nou mijn pot pindakaas krijg? Nee daar ben ik nog niet uit. Of zal het zo zijn dat we een hybride systeem gaan krijgen waarin bepaalde zaken verkregen worden doordat jij iets van waarde geeft aan de ander en bepaalde zaken toch genomen (lees: gekocht) moeten worden omdat jij iets van waarde van die ander wil? Zit het verschil in ‘verkijgen’ en krijgen? Bij verkijgen gaat de actie van mij uit. Ik haal iets bij de ander. Bij krijgen ligt de actie bij de ander. Hij geeft mij iets. Zijn we toch weer terug bij af: ik geef iets en de ander geeft iets.
Hhmmm……. dus als iedereen geeft aan de ander, krijgt iedereen dus. Wordt dan alleen een kwestie van matchen. Het juiste geven, op het juiste moment aan de juiste persoon.
Zou heel mooi zijn, maar ik denk toch meer aan het hybride model en dat is voor deze samenleving al moeilijk genoeg denk ik. Daarvoor moeten we al minder egocentrisch gaan worden en onszelf als middelpunt van alles zien. Ja, da’s al moeilijk genoeg, maar wel een mooie opgave voor een betere wereld. Wat geef of dien jij?